صادرات صنایع‌دستی و فرش؛ جایگزین مناسبی برای نفت

پیوند به اصل خبر: خبرگزاری ایسنا، ۲۴خرداد ۹۸

علی وقفچی (رئیس فراکسیون فرش و صنایع‌دستی مجلس):  صادرات صنایع‌دستی و فرش؛ جایگزین مناسبی برای نفت

نارسا: تردیدی نیست که فرش دست‌باف و صنایع‌دستی در کنار پسته، زعفران، خرما و… از دیرباز به عنوان اقلام سنتی صادرات غیرنفتی ایران مطرح بوده‌اند و همچنان می‌توان برای ارزآوری این اقلام حسابی ویژه باز کرد. ولی تعبیر «جایگزین» برای صادرات نفت ناروا و نادرست است.
رئیس فراکسیون فرش و صنایع‌دستی مجلس شورای اسلامی هدف از ایجاد فراکسیون فرش و صنایع‌دستی در مجلس را «ایجاد یک جایگزین مناسب برای درآمدهای نفتی» دانسته است که این نکته نیز بسیار غریب می‌نماید!
وی همچنین گفته است: «یک ظرفیت استثنایی در ایران وجود دارد که آن صادرات فرش و صنایع‌دستی است، هرچه این بخش قوی‌تر شود، به حتم به امنیت، انتقال فرهنگ و هویت، توانمندی اقتصادی و رفع اتکا به نفت و … کمک خواهد شد.»
برای این‌که نادرستی این تعابیر آشکار شود و به روشنی مشخص شود که صادرات فرش دست‌باف و صنایع‌دستی هرگز نمی‌تواند «جایگزین» درآمدهای نفتی شود، کافی است نگاهی ساده و دم دستی به آمار و ارقام داشته باشیم و از فضای شعارگونه و خیالی بر زمین واقعیت پای بگذاریم.
در سال‌های اخیر، مجموع تجارت جهانی فرش دست‌باف بین ۱ تا ۲میلیارد دلار بوده است. یعنی سرجمع فرش دست‌بافی که در کل دنیا و از سوی همه کشورهای تولیدکننده فرش دست‌باف تولید و مبادله شده است در هر سال به ۲ میلیارد دلار نیز نرسیده است. ایران نیز در این میان و در این سال‌ها سهمی حدود ۴۰۰ میلیون دلاری را از آن خود کرده است.
در همین سال‌ها صادرات نفتی ایران (با وجود همه محدودیت‌ها) سالانه حدود ۴۰ میلیارد دلار و مجموعه صادرات غیرنفتی کشور نیز حدود ۴۰ میلیارد دلار در هر سال بوده است.
به بیان دیگر آنان که از جایگزینی درآمد حاصل از صادرات فرش دست‌باف به جای درآمدهای نفتی سخن می‌گویند، می‌خواهند (بدون توجه به اینکه هم اکنون نیز صادرات غیرنفتی همپای صادرات نفتی رشد داشته است) عدد ۴۰۰ میلیون دلاری را به عدد ۴۰ میلیارد دلاری برسانند!
چنین اظهارنظرهایی نشان می‌دهد که گوینده نمی‌داند سهم فرش در میان صادرات غیرنفتی کشور هم بسیار اندک است. اگر همه کشورهای تولیدکننده فرش دست‌باف و رقبای ایران در یک لحظه از میدان رقابت خارج شوند و از تولید و تجارت دست بکشند، باز هم کشش و تقاضای بازار در شرایط معمول کمتر از ۲ میلیارد دلار است و این عدد فاصله فاحشی با مجموع ۸۰ میلیارد دلار صادرات نفتی و غیرنفتی کشور ما دارد.
فرش دست‌باف و صنایع‌دستی ایران دارای ویژگی های ارزشمند تاریخی، فرهنگی، هنری، اشتغالزایی و… هستند که توجه بیش از پیش را الزامی می‌کنند و کاستی‌های موجود هرگز زیبنده نیست؛ اما سخن گفتن از نقش این حوزه در رفع اتکا به نفت، شعاری بدون پشتوانه است که هرگز اجرایی نخواهد شد.