پیوند به اصل خبر: خبرگزاری ایرنا ۴ شهریور ۹۹
رشد ۲۶۱ درصدی تولید فرش دستباف در چهار ماهه امسال
ناراست: خبرگزاری ایرنا در مصاحبه‌ای با فرحناز رافع که متن آن بر وبگاه مرکز ملی فرش ایران نیز انتشار یافته است، آمار و ارقامی را در حوزه فرش دستباف منتشر کرده است که فاقد مبنای علمی و منطقی بوده و دور از واقعیت است.
رئیس مرکز ملی فرش ایران در این مصاحبه در حالی از تولید ۸۱۸ هزار و ۲۳ مترمربع فرش دستباف از ابتدای امسال تا پایان تیرماه ۹۹ خبر داده که هیچ مرجعی برای دریافت چنین آماری اعلام نشده است.
فعالان فرش دستباف ایران به خوبی آگاه‌اند که جز در حوزه صادرات که گمرک کشور آمار وزنی و ارزشی صادرات فرش را برپایه اظهارنامه‌های صادراتی به ثبت می‌رساند، مرجع مستند دیگری برای رصد و ارزیابی دقیق رخدادها –ازجمله میزان تولید- وجود ندارد و ازهمین‌رو همواره سنجش میزان تولید فرش در کشور به‌صورت تخمینی و تقریبی بوده است.
از سوی دیگر به علت شیوه تولید فرش دستباف در کشور که تولید خانگی و غیرمتمرکز آن بر تولید متمرکز و کارگاهی غلبه دارد، گزارش‌گیری از میزان تولید با دشواری‌های متعددی رو‌به‌روست و دستیابی به این آمار را دور از دسترس قرار داده است.
بر این پایه، از ذکر عدد دقیق آمار تولید ۴ ماهه ابتدای سال –آن هم حتی با ذکر ۲۳ مترمربع آن- جز تخیل قوی و مزاح با مخاطبان برداشت دیگری نمی‌توان داشت!
شگفت آن‌که ایشان آمار دقیق تولید در سال‌های قبل را نیز در اختیار داشته و دست به مقایسه زده‌اند و حتی از رشد ۲۶۱ درصدی تولید در ۴ ماه ابتدای امسال نسبت به مدت مشابه در سال گذشته خبر داده‌اند! (آن هم در شرایطی که شیوع ویروس کرونا فعالیت در بسیاری از کارگاه‌های متمرکز تولید فرش در ماه‌های ابتدایی امسال را دستخوش درنگ و وقفه کرده بود.)
رئیس مرکز ملی فرش ایران در بخش دیگری از این مصاحبه ۱۲۰ کشور را تولیدکننده فرش دستباف در جهان دانسته است که مجموع صادراتشان در سال ۲۰۱۹ افزون‌بر ۸۰۰ میلیون دلار بوده است.
اگر از این نکته چشم‌پوشی کنیم که کشورهای تولیدکننده فرش دستباف لزوماً صادرکننده آن نیستند، آیا به راستی رئیس مرکز ملی فرش ایران می‌تواند ۱۲۰ کشوری را که فرش دستباف –با تعریف، مختصات و ویژگی‌هایی که برای فرش دستباف می‌شناسیم- تولید می‌کنند فهرست کند؟!
از یاد نبریم که این نظر از سوی یک کارشناس گمرک یا فردی از حوزه غیرتخصصی فرش دستباف اظهار نشده است بلکه ناقل آن رئیس مرکز ملی فرش ایران؛ آن هم در کشوری است که حتی برخی دست‌بافته‌ها همچون گلیم نیز با مرزگذاری متفاوت از فرش دستباف قلمداد می شوند!
فرحناز رافع در بخش دیگری از سخنان خود به ارائه آمار قالی‌بافان پرداخته و گفته است که تا پایان خردادماه ۹۹، یک میلیون و ۲۰۰ هزار و ۶۵۲ نفر قالی‌باف و ۱۹۱ هزار و ۵۴۵ نفر نیز شاغلان حرفه‌های وابسته به قالی‌بافی در کشور فعال‌اند.
گویا همان مزاحی که درباره متراژ تولید فرش از سوی رئیس مرکز ملی فرش ایران رخ داده است درباره تعداد شاغلان این حوزه نیز مبنای آمارسازی قرار گرفته است!
و گویا برای آن که مخاطب در دقت آمار ارائه شده تشکیک نکند، قید تخمین و تقریب را زده‌اند و تعداد نفرات را با جزئیات کامل اعلام کرده‌اند! حتی اگر هیچ مرجعی برای آمارگیری وجود نداشته باشد!
فعالان فرش دستباف ایران به خوبی آگاه‌اند که از یک سو تعداد قالی‌بافان بالفعل و بالقوه در کشور متفاوت است و بین آنان که قالی‌بافی می دانند با آنان که مشغول قالی‌بافی هستند تفاوت است و بین قالی‌بافان تمام وقت و پاره وقت نیز تفاوت وجود دارد و از سوی دیگر تاکنون هیچگاه آمارگیری دقیقی از تعداد قالی‌بافان و مشاغل وابسته از سوی مرکز آمار ایران یا مراجع ذی‌صلاح دیگر صورت نگرفته است.
به هر روی این شیوه از ارائه آمار و اطلاعات با جزئیات، قطعیت و بدون اعلام مرجع آن نوبرانه است!